Unieke pilot voor VSO-leerlingen
Jongeren in het voortgezet speciaal onderwijs krijgen met een unieke pilot eindelijk de aandacht die ze verdienen. In samenwerking met Hub Noord-Brabant en IW is een maatwerkprogramma ontwikkeld dat verder gaat dan een gastles of een kort praktijkproject.

In regio Noordoost-Brabant is een unieke pilot gestart, waarin leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs laagdrempelig kennis kunnen maken met de installatiebranche. Ron Tuin, regiomanager bij Wij Techniek en mede-initiatiefnemer van dit project is vastbesloten om samen met Lotte Croonen, teamleider van twee IW-opleidingslocaties, Soner Günes, teamleider van VSO Zuiderbos en Marloes van de Camp, projectleider van VSO Werkt! deze pilot tot een succes te maken. Wat de pilot betekent voor de leerlingen én voor de branche, vertellen ze graag.
Passend aanbod
Ron: “Een tijd geleden heb ik met Bart Otjens, directeur Hub Noord-Brabant en Pim van der Plas, districtmanager bij IW de koppen bij elkaar gestoken om te komen tot een maatwerk pilot voor jongeren in het voortgezet speciaal onderwijs. Dit is echt een vergeten groep geweest. We willen ze hiermee de aandacht geven die ze verdienen en recht doen aan hun kunnen. We hebben voor een aanpak gekozen die verdergaat dan een gastles geven of knutselen in een lokaal. IW is als opleider de juiste partij om hier uitvoering aan te geven.”
Lotte vult aan: “We zetten veel in op voorlichting op reguliere vmbo’s en mbo’s, of bij bedrijven. Maar deze doelgroep jongeren bedienden we nog nauwelijks. We hebben in deze pilot voor hen een mooi programma samengesteld, waarbij we de groep niet alleen inhoudelijk kennis laten maken met de branche, maar ze ook werknemersvaardigheden bijbrengen. We hebben goede instructeurs, een werkplaats, kleine groepen; we kunnen het tempo hier zelf bepalen. Dat maakt ons aanbod voor deze groep heel passend.”
Inclusief onderwijs voor een inclusieve arbeidsmarkt
Marloes: “We hebben de pilot ontwikkeld voor leerlingen met ieder hun eigen talenten. Deze jongeren hebben vaak een zwaardere ondersteuningsbehoefte en een ontwikkeling die anders en vaak langzamer verloopt. Soms hebben zij, vanwege hun uitdagingen, ook zorg nodig. Het kan ook zo zijn dat leerlingen prima kunnen leren, maar belemmerd worden door gedrags- of psychiatrische problematiek.
De pilot bestaat uit een aantal fasen en begint met een oriëntatie. Hierbij mogen leerlingen twee uurtjes bij IW snuffelen aan de elektro- en installatietechniek. Zijn ze enthousiast, dan mogen ze een hele dag terug om uitgebreider te kijken naar de mogelijkheden. Hierna kunnen ze kiezen voor een training van tien weken. In deze training komen ze elke week een dag bij elkaar in de praktijkruimte van IW. Op dit moment is er een groep van zes leerlingen gestart. We willen werken aan een steeds inclusievere arbeidsmarkt voor en met onze leerlingen. We hopen met deze pilot de VSO-leerling ook bekender te maken bij bedrijven. We hebben immers nog steeds te maken met een krappe arbeidsmarkt, waarin deze leerlingen veel zouden kunnen betekenen.”
Ron: “Het SBB denkt hier ook goed in mee. Ze hebben een overzicht van bedrijven die hebben aangegeven open te staan voor deze doelgroep en begrijpen dat deze jongeren wat meer zorg en aandacht nodig hebben. Onze jongeren kunnen hier eventueel terecht voor een stage of een leer-werktraject. Met SBB zijn we ook naar een praktijkverklaring aan het kijken. Wat de jongeren doen in onze pilot moet ook waarde kunnen hebben.”

Maatwerktraject
Een 6-tal leerlingen van diverse VSO-scholen zijn aangesloten bij de eerste pilot. In tien weken maken ze kennis met de branche. Soner: “Voor onze leerlingen is dit een heel mooi concept. De pilot richt zich bewust niet op diploma’s, maar op het ontdekken van je vaardigheden en talenten. Bij regulier onderwijs weet je vanuit een diploma wat iemand weet en kan én waarvoor je hem of haar kunt inzetten. Wat wij doen is echt een maatwerktraject en het sluit perfect aan op passend en inclusief onderwijs. Ze kunnen in hun eigen tempo ontdekken wat wel en niet bij ze past.”
Ron: “We weten aan de voorkant niet wat een leerling kan, dus we bekijken alles met de leerling als uitgangspunt. Na tien weken kun je goed zien wat de potentie is. De een kan een BBL-opleiding doen, de ander kan goed repeterend werk doen. Het is echt job carving, we kijken naar de persoon en zoeken dan wat het beste aansluit.”
Gewoon dóen
Lotte: “Ik ben er trots op dat we tegen elkaar hebben gezegd ‘we gaan het gewoon doen!’. Samen kunnen we werken, bijstellen. Maar je moet wel ergens beginnen. Onze collega’s zijn ook enthousiast over deze pilot. Onze instructeur heeft een mooi programma gemaakt, hij stemt af op de vragen van leerlingen en gaat vol enthousiasme met deze groep aan de slag. Heel erg mooi om hen samen aan het werk te zien.”
Soner vult aan: “Als werkgroep krijgen we er ook veel energie van. We geven de leerlingen de regie in handen, zelfsturing. Je mag een keuze maken in je eigen toekomst. Dat vinden we heel belangrijk en we merken ook dat het werkt.
De leerlingen vinden het heel leuk. Op school moet ik ze soms corrigeren op gedrag, hier zijn ze super gemotiveerd. Door verandering van context komen ze tot leren. We zijn net een paar weken van start en ik hoor nu al dat ze zich een team voelen. Prachtig vind ik dat!”
Dromen
Marloes: “We hebben nog veel te dromen. Op de lange termijn, voorbij de pilot, willen we graag dat deze manier van leren voor VSO-leerlingen veel breder wordt opgepakt. We hopen hiermee ook een blauwdruk neer te leggen voor andere sectoren. In welke sector iemand ook terecht komt: het belangrijkst is dat de leerling zijn hart mag volgen. Hoe mooi zou het zijn als we voor elke VSO-leerling maatwerk zouden kunnen bieden?”
Over de pilot
De VSO-pilot in Noordoost-Brabant is een initiatief van Pim van der Plas (districtmanager bij IW), Ron Tuin (regiomanager bij Wij Techniek) en Bart Otjens (directeur bij HUB Noord-Brabant, locatie Boxtel). Samen met hier ondergenoemde betrokkenen ontwikkelden zij een programma om de VSO-doelgroep gefaseerd kennis te laten maken met en te enthousiasmeren voor de elektro- en installatiebranche.

Wie is wie in dit verhaal?
Met zes organisaties wordt samengewerkt voor deze pilot:
VSO Werkt!
In Noordoost Brabant hebben 7 schoolbesturen met scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs hun krachten gebundeld als het gaat om arbeidstoeleiding en een steeds inclusiever arbeidsmarkt.
IW
IW is dé opleider in de elektro- en installatietechniek. Ze zijn een opleidingsbedrijf met zes zelfstandig opererende regiobedrijven in Nederland die technische mensen opleidt en onderbrengt bij technische, erkende leerbedrijven.
VSO Zuiderbos
VSO Zuiderbos is een school voor speciaal onderwijs op basis- en middelbareschoolniveau met drie locaties in Brabant.
Hub Noord-Brabant
Hub Noord-Brabant heeft 6 scholen die speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs en/of speciaal voortgezet onderwijs bieden.
Wij Techniek
Wij Techniek is het scholings- en ontwikkelingsfonds in de installatietechniek.
SBB
SBB voert taken uit in opdracht van het ministerie van OCW, zoals het erkennen en begeleiden van leerbedrijven, onder andere voor stages en leerbanen. Ook is SBB de plek waar beroepsonderwijs en bedrijfsleven afspraken maken over de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.